Sztuczna inteligencja zmieni miejsca pracy, ale ich nie wyeliminuje

dr Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
Sztuczna inteligencja zmieni miejsca pracy, ale ich nie wyeliminuje / Shutterstock

W listopadzie 2023 r. w Brukseli odbyła się druga edycja Europejskiego Forum Zatrudnienia i Praw Socjalnych. Przedmiotem dyskusji był wpływ sztucznej inteligencji (AI) na rynek pracy i status prawny pracowników. Przedstawiciele UE stanowczo podkreślali, że: pracownicy muszą czerpać korzyści z przełomowych rozwiązań, takich jak ChatGPTP. Deliberowano też o przyszłości pracy platformowej.

Ochrona praw pracowniczych w rewolucji sztucznej inteligencji

Europejskie Forum Zatrudnienia i Praw Socjalnych w 2023 r. miało na celu zbadanie, w jaki sposób można wykorzystać potencjał sztucznej inteligencji, aby stworzyć świat, w którym nikt nie zostanie pominięty, a postęp technologiczny nie zagraża prawom pracowników. Ponad 70 prelegentów wniosło swoje spostrzeżenia na forum, w tym unijni i krajowi decydenci polityczni, liderzy biznesu, partnerzy społeczni, społeczeństwo obywatelskie i środowisko akademickie. Na forum omówiono rolę nowych przepisów, takich jak proponowana dyrektywa w sprawie pracy za pośrednictwem platform internetowych i akt w sprawie sztucznej inteligencji, w stymulowaniu innowacji przy jednoczesnej ochronie pracowników przed wszelkimi negatywnymi aspektami technologii.

Praca platformowa

Unia Europejska zajmuje się od jakiegoś czasu uregulowaniem statusu prawnego podmiotów korzystających z aplikacji i platform. Trwają aktualnie prace nad projektem dyrektywy w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych (COM 2021 762 final 2021/0414 COD, dalej: dyrektywa). Czym jest cyfrowa platforma pracy? Zgodnie z dyrektywą cyfrowa platforma pracy oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną świadczącą usługę komercyjną, która spełnia wszystkie następujące wymogi:

a) jest udostępniana, przynajmniej częściowo, na odległość za pomocą środków elektronicznych, takich jak strona internetowa lub aplikacja mobilna;

b) jest świadczona na żądanie usługobiorcy;

c) obejmuje, jako niezbędny i istotny element, organizację pracy wykonywanej przez osoby fizyczne, niezależnie od tego, czy praca ta jest wykonywana przez Internet, czy w określonym miejscu.

Ważne
Rozwój cyfrowych platform pracy

Cyfrowe platformy pracy stały się istotnym elementem tego nowo powstającego krajobrazu społeczno-gospodarczego. W dalszym ciągu wzrastają one pod względem wielkości, przy czym szacuje się, że w ciągu ostatnich pięciu lat dochody w gospodarce cyfrowej platform pracy w UE wzrosły o około 500 % . Obecnie ponad 28 mln osób w UE pracuje za pośrednictwem cyfrowych platform pracy. Oczekuje się, że w 2025 r. ich liczba osiągnie 43 mln. Cyfrowe platformy pracy są obecne w rozmaitych sektorach gospodarki. Niektóre z nich oferują usługi „w terenie”, takie jak usługi przewozu osób typu „ride sharing”, dostawy towarów, sprzątanie lub usługi opiekuńcze. Inne działają wyłącznie online, oferując usługi, takie jak kodowanie danych, tłumaczenie lub projektowanie. Praca za pośrednictwem platform internetowych różni się pod względem poziomu wymaganych umiejętności, a także sposobu organizacji pracy i jej kontrolowania przez platformy.

Rozwój sztucznej inteligencji ale z poszanowaniem ochrony socjalnej pracowników

Pracownicy muszą czerpać korzyści z przełomowych rozwiązań, takich jak ChatGPT. Ważnym wyzwaniem dla decydentów jest zatem "ustanowienie systemu, w którym korzyści płynące ze sztucznej inteligencji są sprawiedliwie rozdzielane - powiedział Nicolas Schmit, europejski komisarz ds. miejsc pracy i praw socjalnych. 

Z kolei Thierry Breton, europejski komisarz ds. rynku wewnętrznego, odniósł się do perspektywy przedsiębiorców, wskazując, że: ustalenie jasnych zasad nie spowalnia innowacji. Wręcz przeciwnie, zawiera wytyczne dla inwestycji. Naszym celem jest zapewnienie, że nasze wartości zostaną zachowane i uwzględnione w tej rewolucji AI.

Zapewnienie pracownikom silnej ochrony socjalnej

Prelegenci zgodzili się, że ważne jest, aby nie walczyć z postępem technologicznym, ale ustalić jasne zasady i pomóc pracownikom dostosować się do zmian. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, profesor Christopher Pissarides, przekonywał, że kraje o silnym wsparciu społecznym dla pracowników "mogą z korzyścią wykorzystać sztuczną inteligencję do tworzenia dobrych miejsc pracy i lepszego życia". Kraje takie jak "Stany Zjednoczone i Chiny" są daleko do przodu, jeśli chodzi o przygotowanie do sztucznej inteligencji, ale sromotnie zawodzą, jeśli chodzi o wsparcie społeczne. Nie powiedziałbym więc, że tworzą dobre miejsca pracy".

Ważne

 Sztuczna inteligencja zmieni miejsca pracy, ale ich nie wyeliminuje.

Sztuczna inteligencja (AI)
Sterowanie komputerem falami mózgowymi, mruganiem oczu, mrugania lub zaciskaniem zębów. AI + Neurotechnologia dla integracji niepełnosprawnych
17 maja 2024

Dwie firmy połączyły siły w celu wsparcia integracji osób niepełnosprawnych dzięki sztucznej inteligencji i neuro-technologiom. Celem jest rozwój i doskonalenie nowego rodzaju interfejsu mózg-maszyna, który przekształca różnorodne dane neurofizjologiczne (fale mózgowe, aktywność serca, mimikę twarzy, ruchy oczu) w polecenia mentalne. Pierwsze efekty będą widoczne już niedługo podczas sztafety z pochodnią olimpijską.

Trzeba pilnie dokonać implementacji! Ruszyły prace nad polskim aktem o sztucznej inteligencji (AI)
02 kwi 2024

Ruszyły prace nad polskim aktem o sztucznej inteligencji (AI). Ministerstwo Cyfryzacji przygotowało kilka pytań - trwają prekonsultacje. Podkreśla się, że to pierwsze na świecie prawo, które w tak złożony a zarazem kompleksowy sposób rozwiązuje problemy, które nawarstwiały się od wielu, wielu lat związane z rozwojem sztucznej inteligencji. Płaszczyzn tych problemów jest wiele: od prawa do ochrony wizerunku, danych, odpowiedzialności za błędy sztucznej inteligencji (cywilnej, administracyjnej i karnej), praw pracowniczych, po prawa konsumenckie, autorskie i własności przemysłowej. Nowe unijne prawo wymaga wdrożenia w państwach członkowskich UE, w Polsce trwają więc prace nad implementacją. Są one jednak na początkowym etapie.

Microsoft Copilot, czyli jak AI zmieni codzienny workflow w Microsoft 365
27 mar 2024

Microsoft Copilot to innowacyjne narzędzie oparte na sztucznej inteligencji, które zmienia sposób, w jaki firmy na całym świecie realizują swoje zadania w ramach pakietu Microsoft 365. Według raportu Microsoft "The Future of Work", aż 70% wczesnych użytkowników Copilot zgłasza wzrost produktywności, a 68% odnotowuje znaczącą poprawę jakości swojej pracy. Warto bliżej przyjrzeć się temu narzędziu i zrozumieć, jak działa oraz jakie korzyści może przynieść wdrożenie go do w firmie.

Przełom dla ludzkości, praw człowieka i robotów - podpisano rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji
13 mar 2024

Trzeba stanowczo stwierdzić, że to przełom dla ludzkości, przełom dla praw człowieka, przełom dla pracowników i przełom dla robotów oraz automatyzacji. W dniu 13 marca 2024 r. podpisano rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji, AI (Artificial Intelligence Act). To pierwszy w UE tego typu akt. Był bardzo wyczekiwany przez prawników, pracowników, wielkie koncerny, przedsiębiorców ale i po prostu obywateli. 

W tych zawodach sztuczna inteligencja nam nie zagraża
13 mar 2024

Międzynarodowy Fundusz Walutowy szacuje, że rozwój sztucznej inteligencji zmniejszy liczbę miejsc pracy nawet o 40%. W dużej części będą to pracownicy umysłowi. A jakie zawody nie są zagrożone przez sztuczną inteligencję?

Polacy wciąż boją się, ze sztuczna inteligencja zabierze im pracę
04 mar 2024

Już prawie 60 proc. Polaków obawia się wpływu sztucznej inteligencji na przyszłość swojego stanowiska pracy. To dane z raportu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) „Rynek pracy, edukacja, kompetencje – styczeń 2024”. Pracownik przyszłości powinien umieć efektywnie wykorzystać możliwości oferowane przez AI. 

77% placówek medycznych doświadczyło ataków na pocztę elektroniczną. Jak chronić dane pacjentów?
22 lut 2024

Od 2022 r. podwoiły się ataki ransomware na organizacje działające w obszarze ochrony zdrowia. Tak wynika z raportu Barracuda Networks. Respondenci jednak nie czują się zagrożeni. 

Czy sztuczna inteligencja jest szkodliwa dla środowiska?
22 lut 2024

Rozwój sztucznej inteligencji nie pozostaje bez wpływu na czerpanie zasobów energii i generowanie śladu węglowego. Dlaczego? 

Czy sztuczna inteligencja namiesza w tegorocznych wyborach?
19 lut 2024

Najgłośniejszym tematem 2023 roku była sztuczna inteligencja. Generatywna AI jest niewątpliwie najszybciej rozwijającym się obszarem sztucznej inteligencji. Czy w tym roku można spodziewać się przełomów? Co z tegorocznymi wyborami pod okiem AI? 

Pracownicy nie wiedzą, czy w ich firmach korzysta się ze sztucznej inteligencji
02 lut 2024

Sztuczna inteligencja jednocześnie fascynuje i budzi obawy. Na rynku pracy są one związane z możliwą utratą miejsca pracy czy zmianami w strukturze zatrudnienia. Tym bardziej, że pracownicy często nie wiedzą, czy w ich firmach wykorzystuje się AI. 

pokaż więcej
Proszę czekać...