REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązek informowania o stosowaniu sztucznej inteligencji w miejscu pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Obowiązek informowania o stosowaniu sztucznej inteligencji w miejscu pracy
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy istnieje obowiązek informowania przez pracodawcę pracowników i związków zawodowych o stosowaniu sztucznej inteligencji w miejscu pracy?  Być może niebawem dojdzie do zmiany ustawy o związkach zawodowych - czy związki zyskają nowe uprawnienia kontrolne a pracodawca będzie miał więcej obowiązków? Sztuczna inteligencja na celowniku polskiego ustawodawcy.

rozwiń >

Zmiana ustawy o związkach zawodowych - czy związki zyskają nowe uprawnienia kontrolne?

W dniu 15 września 2022 r. do Sejmu RP wpłynął projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych (druk nr 2642, dalej: projekt). Projekt nie jest obszerny, zawiera tylko jedno postanowienie. Projekt dotyczy wprowadzenia zmiany w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 854, dalej: ustawa o związkach zawodowych). 

REKLAMA

Czego dotyczy projekt?

Projekt dotyczy dodania przepisu, zgodnie z którym pracodawca będzie obowiązany udzielić na wniosek zakładowej organizacji związkowej informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności informacji dotyczących parametrów, zasad i instrukcji, na których opierają się algorytmy lub systemy sztucznej inteligencji, które mają wpływ na podejmowanie decyzji, a które mogą mieć wpływ na warunki pracy i płacy, dostęp do zatrudnienia i jego utrzymanie, w tym profilowanie.

REKLAMA

Prace nad projektem aktualnie nie postępują, jednak związki zawodowe "czuwają". Jak podaje Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ), w maju 2023 r. miały się odbywać  pikiety, w których środowiska związkowe walczyły o wprowadzenie propracowniczych rozwiązań, ponieważ ich zdaniem posłowie blokują wprowadzenie emerytur stażowych, projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz właśnie projekt ustawy wzmacniającej szczególną ochronę związkową.

Wcześniej, bo w dniu 28 września 2022 r., skierowano projekt do I czytania do Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Jednak na tym etapie projekt utknął. 

Jakie są obowiązki informacyjne pracodawcy wobec związków zawodowych?

W zmianie przepisów chodzi o rozszerzenie obowiązków pracodawcy, który aktualnie w ramach obowiązującego art. 28 ustawy o związkach zawodowych jest obowiązany udzielić na wniosek zakładowej organizacji związkowej informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności informacji dotyczących:

1) warunków pracy i zasad wynagradzania;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem oraz przewidywanych w tym zakresie zmian;

3) stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia;

REKLAMA

4) działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem oraz przewidywanych w tym zakresie zmian; stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia; działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.

Właśnie po punkcie 4) projektodawca chce dodać ww. punkt 5) dot. przekazywania informacji dotyczących parametrów, zasad i instrukcji, na których opierają się algorytmy lub systemy sztucznej inteligencji, które mają wpływ na podejmowanie decyzji, a które mogą mieć wpływ na warunki pracy i płacy, dostęp do zatrudnienia i jego utrzymanie, w tym profilowanie.

Nowy punkt w ustawie o związkach zawodowych - monitorowanie sztucznej inteligencji

Projektodawca proponuje, aby w art. 28 w ust. 1 w pkt 4 ustawy o związkach zawodowych: kropkę zastąpić średnikiem i dodać pkt 5 w brzmieniu:

„5) parametrów, zasad i instrukcji, na których opierają się algorytmy lub systemy sztucznej inteligencji, które mają wpływ na podejmowanie decyzji, a które mogą mieć wpływ na warunki pracy i płacy, dostęp do zatrudnienia i jego utrzymanie, w tym profilowanie.”.

Czas na udzielenie informacji

Pracodawca udziela zakładowej organizacji związkowej ww. informacji w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku związków.

Co jest celem zmian ustawy o związkach zawodowych?

Projektodawca w uzasadnieniu wprowadzenia zmian wskazuje, że: „od uchwalenia ustawy o związkach zawodowych upłynęło ponad trzydzieści lat i sposób funkcjonowania zakładów pracy znacząco się zmienił. Dziś pracownicy mogą nigdy nie spotkać swojego przełożonego – w sytuacjach skrajnych przełożony znajduje się wręcz na innym kontynencie. Ich praca jest nadzorowana, regulowana i oceniana przez algorytmy, coraz powszechniej z wykorzystaniem mechanizmów tzw. sztucznej inteligencji. Tworzy to sytuacje, w których pracownik nie zna norm pracy, jakie są wobec niego stosowane czy zasad, wedle których jest oceniany - pracuje więc coraz ciężej w obawie przed utratą części wynagrodzenia bądź zwolnieniem z pracy. Taka asymetria informacyjna sprzyja wyzyskowi i omijaniu przepisów Kodeksu Pracy. Celem proponowanej nowelizacji jest adaptacja ustawy do zmieniających się realiów technologicznych”.

Kogo będą dotyczyły zmiany?

Zmiany będą w głównej mierze dotyczyły pracowników zatrudnionych w ramach platform internetowych (np. Uber czy Glovo), ale też osób, które nie mają zawartej umowy o pracę

Dlaczego? Ustawa o związkach zawodowych dot. osób wykonujących pracę zarobkową – należy przez to rozumieć pracownika lub osobę świadczącą pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudnia do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia, oraz ma takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy. Samozatrudnieni i zatrudnieniu na podstawie umów cywilnoprawnych też otrzymają ochronę. Muszą być jednak zrzeszeni czy reprezentowani przez związek zawodowy.

 NSZZ „Solidarność”  - za zmianami

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie wypowiedziało się o projekcie. Podobnie Główny Inspektor Pracy w swojej opinii z dnia 14 października 2022 r. wskazał, że konieczne jest uregulowanie wpływu sztucznej inteligencji (zarządzania algorytmicznego) na zatrudnienie. Podkreśla jednak, że zaproponowana regulacja jest wycinkowo, a temat nowych technologii w prawie pracy trzeba potraktować kompleksowo. Zdaniem GIP sformułowanie: „parametrów, zasad i instrukcji, na których opierają się algorytmy” jest niedookreślone, co może w praktyce rodzić problemy interpretacyjne. Konieczna jest więc szersza debata na ww. problemami.

Kiedy mają wejść w życie zmiany?

Zgodnie z projektem, ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sztuczna inteligencja (AI)
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dezinformacja bronią XXI wieku. 6 wskazówek jak się przed nią chronić i nie rozpowszechniać „fake newsów”

Manipulowanie informacjami i ingerencja zagraniczna są poważnym zagrożeniem dla społeczeństwa. Fake newsy mogą podważać wiarygodność instytucji i procesów demokratycznych, uniemożliwiając ludziom podejmowanie świadomych decyzji lub zniechęcając ich do głosowania. Komisja Europejska w swoim wzmocnionym komunikacie przedstawia sześć wskazówek, jak wykryć i przeciwdziałać manipulacji informacjami.

12 topowych narzędzi do generowania obrazów AI – przegląd

Sztuczna inteligencja rewolucjonizuje tworzenie grafik, umożliwiając szybkie generowanie realistycznych obrazów, koncepcyjnych ilustracji i wizualizacji produktów – bez potrzeby angażowania grafików czy długiego procesu projektowego. Wszystko zależy od tego, czego potrzebujesz: fotorealizmu, stylizowanych grafik koncepcyjnych, a może prostych ilustracji do mediów społecznościowych? Sprawdź 12 najlepszych generatorów obrazów AI, które pomogą Ci wybrać idealne narzędzie do Twoich kreatywnych projektów.

Legislacja a technologia. Regulowanie odpowiedzialności za sztuczną inteligencję

Pamiętacie "A.I. Sztuczna Inteligencja"? Film Spielberga, w którym robot marzy o byciu chłopcem? Ta wizja przyszłości staje się coraz mniej odległa. Choć maszyny jeszcze nie płaczą, już teraz wkraczają w nasze życie, podejmując decyzje w biznesie i przemyśle. To rewolucja, ale z jednym "ale": kto odpowiada za błędy tych cyfrowych mózgów?

Prawo sztucznej inteligencji: co pominięto w AI Act i projekcie polskiej ustawy. Gdzie szukać przepisów o AI jeżeli nie ma ich w AI Act ani w polskiej implementacji?

Sam AI Act jako mimo że jest rozporządzeniem unijnym i nie wymaga implementacji do przepisów prawa danego państwa członkowskiego, tak jak Dyrektywy unijne, to jednak wymaga uzupełnienia w prawie krajowym – co polski ustawodawca już zauważył. Obecnie prace nad taką ustawą (Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji) są prowadzone, a wynik prac legislacyjnych możemy znaleźć tu: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390551 . Dodatkowo wcześniej opracowano również projekt ustawy o związkach zawodowych mający na celu zapewnienie właściwego informowania pracowników o wykorzystywaniu AI. Te akty prawne w mojej ocenie regulują głównie działania developerów AI oraz relacje między nimi a organami państwowymi i użytkownikami. TO czego ewidentnie brakuje, to regulacji sytuacji prawnej użytkowników i ich relacji z pozostałymi osobami. Czy to oznacza, że nie jest ona uregulowana w prawie?

REKLAMA

Sztuczna inteligencja (AI) - pierwsze europejskie regulacje prawne

W obecnych czasach jesteśmy świadkami kolejnego przełomowego wydarzenia na miarę rewolucji przemysłowej z XVIII wieku oraz nie tak odległej rewolucji cyfrowej. Mowa o sztucznej inteligencji AI (ang. artificial intelligence).

DeepSeek – szansa czy zagrożenie dla rozwoju AI?

Sztuczna inteligencja (AI) dynamicznie zmienia świat biznesu, wnosząc innowacje. Jednym z nich jest DeepSeek – technologia, która budzi zarówno entuzjazm, jak i obawy. Czy DeepSeek to szansa na rozwój AI, czy może zagrożenie dla przedsiębiorców? Jaką rolę odgrywa odpowiedzialne podejście do korzystania z tej technologii?

AI i automatyzacja w sektorze finansowym [WYWIAD]

Jak nowe technologie wpływają na pracę banków? Czy klienci powinni obawiać się o swoje pieniądze? Jak sztuczna inteligencja już teraz wspomaga pracę sektora finansowanego? Na pytania odpowiada Aleksander Kania Lider UiPath w Polsce.

Robot zamiast człowieka w nawigacji Google Maps. Nie usłyszymy już Jarosława Juszkiewicza

Ostatnio pisaliśmy o audycjach radiowych generowanych przez sztuczną inteligencję, a teraz przyszedł czas na robota zamiast człowieka w nawigacji Google Maps.

REKLAMA

Sztuczna inteligencja – AI zaczyna być użytecznym pomocnikiem pracowników na coraz większej liczbie stanowisk pracy

Sztuczna inteligencja automatyzuje procesy, odciąża z rutynowych obowiązków i pomaga w kreatywnych zadaniach. Pracownicy uwolnieni z potrzeby wykonywania czasochłonnych, nudnych i powtarzalnych czynności mają więcej czasu na myślenie koncepcyjne i kreację.

Przejmij kontrolę nad sztuczną inteligencją – a AI w firmie. Jak w praktyce stosować przepisy AI Act

Przepisy regulujące korzystanie ze sztucznej inteligencji przez firmy, tak zwany AI Act, weszły w życie 1 sierpnia 2024 r. Ich celem jest wspieranie biznesu w odpowiedzialnym wdrażaniu oraz rozwoju AI, uwzględniając podnoszenie poziomu bezpieczeństwa obywateli Unii Europejskiej.

REKLAMA